کشاورزی صنعتی روز

روش کشت هيدروپونيک



بر اساس يک رسم 2500 ساله ايرانيان در عيد نوروز ، گندم يا گياهان ديگري را در مقداري آب مي کاشتند و با آن سبزه براي سفره هفت سين تهيه مي کردند اين شايد اولين کشت هيدروپونيک در جهان بوده که ايرانيان انجام مي دادند.
توليد روزانه يک تن علوفه در فضاي 33 متر مربع : با استفاده از اين تکنولوژي در فضاي 33 متر مربع ، هر روز مي توان يک تن علوفه تازه توليد کرد.اين مقدار مي تواند خوراک روزانه يک دامداري 300 راسي گوسفند، يک گله 55 راسي گاو شيري يا گوشتي و يک گله 100 راسي اسب را تامين کند.
مزاياي کشت هيدروپونيک : 1- در جاييکه خاک مناسب ندارد يا خاک دچار بعضي بيماريها است قابل استفاده است. 2- شخم، آبياري، مبارزه با آفات خاک، مبارزه با علف هاي هرز را ندارد و بقيه عمليات هاي زراعي نيز ساده تر است. 3- براي مناطقي که زمين گران قيمت است براي بدست آوردن بيشترين محصول با تراکم بالا کاربرد دارد. 4- در اين طرح آلودگي خاک وجود ندارد و آلودگي آب هم کمتر است. 5- کنترل شرايط محيطي از جمله نور، دما، رطوبت و ترکيب هوا بسيار ساده تر است. 6- در مناطقي که آب شور دارد کاربرد دارد حتي اگر نمکهاي محلول در آب به مقدار 500ppm با شد مي توان با يک شستشوي محيط آن را بکار برد.
محيط کشت : طبقه بندي سيستمهاي کشت هيدروپونيک توسط دکتر جان لارسن انواع سيستمها غير آلي آلي مخلوط 1-ايستاده (معلق) گراول پيت موس پيت موس و پرليت 2-تکنيک فيلم غذايي ماسه پين بارک پرليت و پين بارک 3-آئروپونيک پرليت خاک اره پيت موس و پرليت 4-هواکشت راک وول ظروف کشت : در حال حاضر ظروفي که يک گالن و يا دو گالن ناميده مي شوند بيشتر عموميت دارند. امروزه توليد کنندگان از يک کيسه پلاستيکي به عنوان محيط رشد استفاده مي کنند.
توجه : 1- براي همه ظروف رشد، عمق بايد 2/3 تا 2 برابر قطر سايه گياه در زماني که به حداکثر رشد برسد در نظر گرفته شود.مثلا اگر سطح سايه گياهي 12 سانتي متر است عمق ظرف بايد بين 18 تا 24 سانتي متر باشد. 2- گيا هاني که سايه بزرگتر و زمان رشد بيشتري دارند و گياهاني که در کنار ظروف کشت هستند بايد عمق بيشتري داشته باشند. محلول غذايي : مهمترين مسئله در کشت هيدروپونيک مديريت محلول غذايي آن است که از اهميت بسيار زيادي برخوردار است.شما بايد خواص و آثار عناصر مختلف را بر رشد گياه بدانيد تا در صورت بروز عوارض کمبود يا ازدياد يک عنصر بتوانيد عنصر مورد نظر را شناسايي کنيد و آن را به محلول اضافه کنيد.

عناصر اصلي و مهم :

9 تا از 16 عنصر ضروري را جزو عناصر مهم طبقه بندي کرده اند: کربن، هيدروژن، اکسيژن، نيتروژن، فسفر، پتاسيم، کلسيم، منيزيم، و گوگرد عناصر کم مصرف(ريز مغزها) گيا هان به طور قابل ملاحضه اي به غلظت کمي از ريز مغزها که از عناصر اصلي هستند احتياج دارند.اين عناصر عبارتند از : بر، کلر، مس، آهن، منگنز، موليبدن، و روي
سيستمهاي کشت هيدروپونيک:
در اينجا تعدادي از روشهاي کشت هيدروپونيک را نام مي بريم. شما مي توانيد بر اساس طرحي که در ذهن خود داريد نيز اقدام به اين کار کنيد ولي اين روشها آزمايش شده است . الف)سيستمهاي هيدروپونيکي خالص (واقعي) 1- سيستم ايستا محلول غذايي اين يک تکنيک قديمي هيدروپونيک است ولي هنوز براي مطالعات غذايي انواع مختلف گياهان بکار مي رود. براي اين روش مواد زير لازم است 1- محلول غذايي 2 – تلمبه هوا 3- شبکه اي از تارهاي ريشه اي مناسب تلمبه، هوا را دائما به داخل محلول پمپ مي کند.حباب هاي هوا هم اکسيژن محلول غذايي را فراهم مي کنند و هم محلول را به جريان در مي آورند.يک نوع ساده آن به نحوي است که يک درپوش که نور از آن عبور نکند را برداشته و يک سوراخ براي عبور ريشه در آن ايجاد مي کنيم و يک لوله هوا که به پمپ متصل است را در ظرف کشت قرار مي دهيم محلول غذايي را در ظرف مي ريزم و درپوش را گذاشته و گياه را در آن قرار مي دهيم. در اين سيستم محلول غذايي هر 7 الي 14 روز يکبار عوض مي شود همچنين تلفات آب را بايد روزانه جبران کرد حجم محلول غذايي براي يک گياه (2 تا 4 گالن)9 تا 18 ليتر است

2- روش کلارک اين تکنيک براي مطالعه عناصر مورد نياز ذرت و سورگوم بکار رفته ولي روشهاي مديريت محلول غذايي آن را مي توان براي گياهان ديگر نيز بکار برد. در اين سيستم ريشه گياهان را به حالت ايستاده در محلول غذايي قرار مي دهند .کاهو و ديگر سبزيجات علفي رشد خوبي در اين سيستم دارند. 3- تکنيک فيلم غذايي مهمترين روش هيدروپونيک يک پيشرفت مهم در زمينه هيدرو پونيک در سال 1970 با ابداع تکنيک فيلم غذايي توسط آلن کوپر اتفاق افتاد از اين روش اغلب با عنوان NFT ياد مي شود. در اين روش ريشه گياهان به حالت معلق در يک آبشخور يا کانالي از محلول غذايي در يک سيستم بسته قرار مي گيرند و محلول غذايي در محيط گردش مي کند 4- آئروپونيک يک از تکنيک هاي خوش آتيه هيدروپونيک آئروپونيک است. در اين روش توزيع آب و عناصر ضروري به ريشه گياه توسط و سائل ريز کننده مثل مه پاش و ميست(يک نوع ريز کننده آب و محلول غذايي )انجام مي شود. مزيت اين روش تهويه مناسب ريشه ها است .در اين روش ريشه ها در هوا رشد مي کنند .اين روش به صورتي طراحي شده است که امکان استفاده مناسب از آب و عناصر ضروري را فراهم مي کند . ريشه ها در اين روش بايد مرتبا در معرض ارسال محلول غذايي قرار گيرند.در اکثر سيستمهاي آئروپونيک در انتهاي ريشه ها يک مخزن کوچک آب قرار داده مي شود که ريشه ها هميشه به آب دسترسي داشته با شند ب)سيستمهاي جذر و مد (فروکش – جريان ) محلول غذايي از اين نوع سيستمهاي رشد هيدروپونيک ساليان سال استفاده مي کردند . هر چند که امروزه آنها به صورت اقتصادي بکار نمي روند و بيشتر کاربرد خانگي و مشغوليتي دارند.ترکيب اين ساختار عبارت است از يک محيط ريشه اي خنثي از قبيل گراول، ماسه و پوکه معدني و ظروف رشد که حجم هاي يکساني از محلول غذايي در داخل آنها وجود دارد و لوله هاي تغذيه کننده و دريچه ها و پمپ هاي مورد نياز ج)سيستمهاي قطره چکان، گلداني يا کيسه اي/آبشخور کانالي محلول غذايي اين سيستم رشد هيدروپونيک امروزه کاربرد معمول پيدا کرده است که به صورت تجاري در کشت گياهان در يک محيط کيسه اي يا گلداني بکار مي رود در اين زمينه پرليت بيشترين کاربرد را دارد.در اطراف کيسه هاي بکار رفته سوراخهايي براي حرکت پرليت ايجاد مي کنند همچنين براي اينکه به آب و محلول غذايي اضافي اجازه بدهند که از محيط خارج شود و تهويه مناسب صورت بگيرد آب چکان هايي بر لبه کيسه ها قرار مي دهند .البته بعضا اصلاحاتي در اين سيستم براي تطبيق با محصولات مختلف بوجود آمده .براي مثال کيسه هاي عمودي آويزان براي کاهو و يا گياهاني که در کناره کيسه ها قرار مي گيرند. براي مثال گياه توت فرنگي را در سوراخهاي کناره کيسه هاي پرليت قرار مي دهند و محلول غذايي از بالاي کيسه ها توسط قطره چکانهاي و يا آبشخور هاي نصب شده به طرف پايين سرازير مي شود د)سيستم مستقيم قطره اي، محلول غذايي راک وول امروزه راک وول در مناطق مختلف جهان براي توليد گوجه فرنگي، خيار و فلفل کاربرد بيشتري دارد. راک وول از يک ماده خنثي که از مخلوط سنگ هاي آتشفشاني است درست شده .اين سنگها را با سنگ آهک مخلوط کرده و تا دماي 1500 تا 2000 درجه سانتي گراد گداخته مي کنند الياف نرمي آزاد مي شود که آنها را به هم مي پيچند.سپس آنها را به صورت صفحات فشرده در مي اورند وآنها را در داخل صفحات پشم سنگ قرار مي دهند. صفحات را به صورت يکنواخت بر روي يک سطح قرار مي دهند همچنين بايد راه هايي براي عبور جريان محلول غذايي و آب در نظر گرفته شود و محلول غذايي بوسيله قطره چکان توزيع مي شود. تکنيک هاي کشت محيط کشت هيدروپونيک با يک محيط خارجي احاطه مي شود که مي تواند گلدان يا کيسه نيز باشد. آب، شامل کودهاي افزودني با توجه به تقاضاي اتمسفري گياه بکار مي رود. در سيستم هايي که گراول و ماسه در آن وجود دارد براي جمع آوري نمک هاي تجمع يافته احتياج به يک شستشو بوسيله آب است.